Stel je voor: je komt maandagochtend terug van vakantie. In je mailbox wachten 300 berichten, er ligt een beleidsdocument van 120 pagina’s op je bureau en morgen staat er een belangrijke klantmeeting gepland. Normaal betekent dat: avonden doorploeteren, knippen en plakken, en hopen dat je op tijd klaar bent. Maar sinds deze zomer is er iets nieuws: ChatGPT Agent. Een AI die niet alleen antwoorden geeft, maar ook écht werk voor je uitvoert. Sinds augustus is deze functie beschikbaar voor Plus- en Pro-gebruikers in Nederland (DataStudios). In dit blog lees je wat ChatGPT Agent is, hoe het werkt, en hoe jij het als professional kunt inzetten – mét een paar kanttekeningen waar je op moet letten.

Met de CleverAI Zomerbriefing 2025 praten we je in een reeks blogs bij over de belangrijkste AI-ontwikkelingen van deze zomer. Vakantie voorbij of even offline geweest? Geen zorgen – wij doen het voorwerk, zodat jij snel weer helemaal up-to-date aan de slag kunt.

Wat is ChatGPT Agent?

De meeste mensen kennen ChatGPT als slimme gesprekspartner die teksten schrijft en vragen beantwoordt. De gewone ChatGPT gebruik je vooral als gesprekspartner: ideeën bedenken, teksten laten herschrijven of documenten laten samenvatten. Handig, maar beperkt tot output in tekst.

ChatGPT Agent gaat een stap verder. Het heeft toegang tot een virtuele computer in de cloud en kan daardoor taken uitvoeren die normaal buiten ChatGPT vallen (OpenAI). Denk aan:

• Bestanden inlezen, analyseren en omzetten naar tabellen of rapporten.
• Websites bezoeken, informatie verzamelen en formulieren invullen.
• Gegevens uit Excel of PDF’s doorrekenen en structureren.
• Terugkerende taken automatisch plannen en uitvoeren.
• Reserveringen of bestellingen doen (met jouw toestemming).

Met andere woorden: waar de gewone ChatGPT vooral adviseert door de praten, kan de Agent ook echt uitvoeren.

Waar zit de meerwaarde?

De echte meerwaarde merk je zodra je grotere of complexere klussen wilt uitbesteden. Een tekst samenvatten kon ChatGPT al. Maar laat de Agent een Excel met honderden klantmails analyseren, of een beleidsdocument omzetten naar een risicomatrix: dat scheelt je uren werk.

Stel je hebt een stapel vergaderstukken. In plaats van alles door te ploegen, vraag je de Agent om een overzicht te maken met beslispunten en actiepunten per verantwoordelijke. Of je hebt toetsresultaten van een hele jaargang: de Agent kan direct gemiddelden berekenen, trends signaleren en aanbevelingen doen.

Het voelt alsof je een digitale collega aan het werk zet die razendsnel door data gaat en met een bruikbaar eindresultaat terugkomt. Geweldig toch?

Hoe werkt het?

In de ChatGPT-interface kies je de optie Agent. Je typt je opdracht in gewone taal, en de Agent maakt zelf een plan. Jij kunt meekijken en bijsturen waar nodig.

Het verschil merk je vooral bij opdrachten die meerdere stappen bevatten, externe bestanden nodig hebben of automatisch herhaald moeten worden. Een paar voorbeelden die alleen de Agent kan:

• Meerdere documenten combineren
  “Open deze drie PDF’s, bundel de belangrijkste inzichten in één overzicht en zet de overeenkomsten en verschillen in een tabel.” De Agent kan meerdere bestanden tegelijk verwerken en data automatisch structureren.
  
• Live informatie van websites ophalen
  “Doorzoek de website van [organisatie] en maak een briefing van één pagina met de belangrijkste thema’s en recente cijfers.” De Agent kan zelfstandig websites bezoeken en informatie verzamelen.
  
• Datasets analyseren via Excel
  “Analyseer dit Excel-bestand met 500 klantmails. Geef me de drie grootste klachten, drie pluspunten en een aanbeveling voor verbetering.” De Agent kan grote bestanden inladen en met code doorzoeken – de gewone ChatGPT kan dat niet.
  
• Automatisch rapporten genereren en plannen
  “Maak elke maandag een analyse van dit bestand en stuur me het rapport als PDF.” De Agent kan taken inplannen en bestanden genereren, zodat je wekelijks automatisch updates krijgt.

Agent de praktijk

Hoe dat eruitziet? In de onderstaande demo kreeg de Agent de opdracht om een project-sync te regelen voor de volgende week. En hij ging meteen aan de slag:

1. Checkte de agenda op conflicten.
2. Vond het eerste gezamenlijke tijdslot.
3. Plande de meeting in Google Calendar, mét Meet-link en reminder.
4. Stuurde alle deelnemers een korte, duidelijke bevestigingsmail.
5. Gaf ook nog een overzichtje terug met start- en eindtijd, deelnemers én een .ics-bestand.

Wat je normaal in losse tools doet en met eindeloos heen-en-weer gemail, rondt de Agent in één keer af. Het voelt echt alsof je er een digitale assistent bij hebt die nooit moppert en alles netjes oplevert.

Case: Beleidsvergelijking in een handomdraai

Stel, je werkt bij een gemeente en je wilt weten hoe andere steden hun duurzaamheidsbeleid aanpakken. In plaats van zelf eindeloos beleidsnota’s en websites door te spitten, geef je de Agent de opdracht:

De Agent gaat aan de slag: hij doorzoekt de plannen, bundelt de kernpunten en levert een vergelijkingstabel én een compacte slide deck. Binnen no-time heb je een helder overzicht waarmee je beleid kunt spiegelen, inspiratie kunt opdoen en sterker het overleg in stapt.

De voordelen 

Het grootste voordeel is tijd. Werk waar je normaal een halve dag voor uittrekt, rolt de Agent vaak in een half uur uit — compleet met bijlagen of een downloadbaar rapport. In tests laat de Agent zien dat hij zelfstandig meerdere stappen doorloopt en bestanden klaarzet, zodat jij door kunt met belangrijker werk. (The Verge, WIRED). 

Daarbovenop krijg je consistente structuur (denk: dezelfde kopjes, tabellen en samenvettingsstijl elke keer) en kun je taken automatiseren. Wil je elke maandag een update of maandelijkse analyse? Dat plan je één keer in; de Agent voert het vervolgens volgens schema uit. (OpenAI Help Center)

Waar moet je op letten?

De kracht van de Agent vraagt ook om regie. Let vooral op deze drie punten:

1. Privacy
In Plus/Pro staan datagebruik-instellingen standaard aan. Je kunt dit zelf uitzetten via Settings → Data Controls. In Enterprise/Education wordt je data nooit gebruikt voor training. (OpenAI Help Center)

2. Veiligheid
Bij webtaken bestaat het risico op prompt injection: een site die de Agent probeert te misleiden. OpenAI bouwt beveiligingen in, maar toezicht blijft nodig, zeker als de Agent actief websites bezoekt.

3. Controle
Bij kritieke acties (zoals iets kopen of reserveren) vraagt de Agent altijd om bevestiging. Jij houdt dus de eindknop in handen.

Als je met gevoelige documenten werkt, is het slim om vooraf stil te staan bij waar je ze onderbrengt. In een Enterprise-omgeving ben je verzekerd dat je data niet wordt gebruikt voor modeltraining. Werk je in een Plus- of Pro-account, dan kan het verstandig zijn gevoelige passages eerst te anonimiseren voordat je de bestanden uploadt. Zo houd je zelf de regie over wat er wel en niet gedeeld wordt.

Conclusie: van praten naar doen

ChatGPT Agent markeert de stap van praten naar doen: van losse antwoorden naar uitgevoerde workflows met echte output. Voor professionals betekent dat sneller inzicht, minder handmatig geregel en meer tijd voor de kern van je werk.

Gebruik de Agent bewust: zet je datavoorkeuren goed, houd een oog op webacties en review de resultaten — dan profiteer je maximaal van de snelheid zonder controle te verliezen.